بیماریهای دندان و لثه در کودکان و تشکیل انواع پلاکهای دندانی و پوسیدگی دندانی در بین کودکان بسیار شایع است. با رعایت اصول بهداشتی و مسواک زدن اصولی کودکانتان را از آسیبهای دندانی و بیماریهای لثه دور کنید.
پلاک دندانی از شایع‌ترین علل پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه در کودکان است. این پلاک‌ها لایه‌های نازک و بی‌رنگی از باکتری‌ها هستند که به سطح دندان کودکان می‌چسبند و با شستشو از بین نمی‌روند. تجمع پلاکهای دندانی در اطراف لثه‌ها سبب بیماریهای خفیف لثه با نام ژنژیویت میشود.جرم و پلاک دندانی در پوسیدگی دندان نقش دارند. وقتی غذاهای شیرین می‌خورید، باکتری‌های پلاکهای دندانی، ذرات قند را تجزیه کرده و اسید تولید میکنند. این مواد اسیدی، مینای دندان زیر پلاک‌ها را حل کرده و موجب پوسیدگی دندان کودکان میشود.
پلاک دندانی به دلیل تماس دندان با باکتری‌ها و ذرات غذا بر سطح دندان‌ها تشکیل میشود. پلاک دندانی مشکلاتی از جمله پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه را در کودکان به دنبال خواهد داشت. نحوه صحیح تمیز کردن پلاک و بهداشت دهان و دندان در کودکان اهمیت زیادی دارد تا کودک در آینده در مراقبت از دهان و دندان خود عادت کند و دندان‌های سالمی داشته باشد.
پلاک به طور مداوم در خال تشکیل بر سطح دندان‌های کودکان میباشد. پس از
مصرف موادغذایی در فاصله کوتاهی پس از صرف غذاهای یا نوشیدنی‌های حاوی قند
یا نشاسته توسط کودکان، باکتری‌ها مواد اسیدی آزاد کرده و مینای دندان را
از بین بردن میبرند.
پلاک دندانی چسبنده است و مواد اسیدی را در سطح دندان‌های کودک نگه می‌دارد و سبب تخریب مینای دندان و پوسیدگی دندان میشود.
تشکیل پلاک منجر به بیماریهای لثه میشود. بیماری لثه باعث حساس و تورم
لثه‌ها و گاهی خونریزی لثه میشود. در صورتی که پیشرفت کند به بیماریهای
شدید لثه یا بیماریهای پریودنتال تبدیل میشود. بافت لثه تحلیل رفته و
باکتری‌ها به زیر دندان نفوذ کرده و به دندان آسیب وارد میکنند.
جرم دندان در اصل پلاکهای دندان هستند که روی سطح دندان‌ها سخت و
چسبنده شده‌اند. جرم دندان در خط لثه و یا در زیر آن شکل میگیرد و باعث
آسیب‌دیدگی لثه‌ها میشود. با تشکیل جرم روی دندان، سطح بزرگتری برای رشد
باکتری‌های بیماری‌زا فراهم میشود و موجب پوسیدگی دندان و بیماریهای شدید
لثه خواهد شد.
جرم دندان سلامتی دندان‌ها و لثه را تهدید میکند و در زیبایی ظاهری
مشکلاتی ایجاد مینماید. جرم دندان، بسیار متخلخل و نفوذپذیر است و لکه‌ها و
مواد رنگی را به خود جذب میکند. اگر زیاد قهوه و چایی می‌خورید و یا اگر
سیگاری هستید، جلوگیری از جرم دندان اهمیت بسیار زیادی دارد.
عدم روش درست مسواک زدن پس از مصرف مواد قندی عامل اصلی تشکیل پلاک و جرم دندانی است.
تشکیل جرم با پلاک آغاز میشود. در صورتیکه به درستی با مسواک زدن و از نخ
دندان برطرف نشود، پوسته‌ای سخت مانند سیمان روی دندان تشکیل میدهد.
جرم روی سطح دندان سطح بیشتری برای پلاکهای دندانی را ایجاد میکند.
جرم های دندانی منجر به بروز پوسیدگی ها و ایجاد التهابات لثه ای شوند.
والدین در حین مسواک زدن خونریزی از لثه های کودک را خواهند دید.
گاهی التهابات لثه ای گسترده است که کودک مسواک نمیزند زیرا سبب درد در لثه ها می شود.
جرمها سبب می شوند تا میکروب داخل دهان افزایش یافته و همراه با مواد غذایی
بلعیده و وارد دستگاه گوارش شده، و مفاصل و دریچه قلب انتقال یافته و
بیماری های دستگاه گوارشی، روماتیسم قلبی و مفاصلی در آینده ایجاد شود.
جرم بر روی دندان‌های کودک سبب میشود که کودک نتواند دندان‌های خود را
مسواک بزند یا با نخ دندان تمیز کند در نتیجه سبب پوسیدگی دندانی میشود.
هر نوع جرم دندان می‌تواند برای کودک بد باشد. زیرا باکتری‌های جمع شده در
این جرم ها می‌توانند به لثه کودک آسیب بزنند و باعث متورم شدن آنها شوند.
به مرور زمان می‌تواند بیماریهای شدید لثه را به وجود آورد.
به خفیف‌ترین نوع بیماری لثه، ژنژیویت است. این بیماری با مسواک زدن و نخ
دندان به شکل صحیح و دهانشویه و جرم گیری و تمیز کردن دندان‌ها به طور
منظم قابل درمان است و علائم برگشت‌پذیر خواهد بود.
اگر ژنژیویت درمان نشود، پیشرفت میکند و پاکت‌های عمیقی در فاصله بین
لثه‌ها و دندان‌ها شکل میگیرد و باعث ایجاد عفونت می‌شوند. این شرایط را
التهاب لثه می‌گویند. سیستم ایمنی بدن کودک به محل التهاب فاکتورهای
محافظتی را می‌فرستد تا با عفونت مبارزه کنند. این مواد شیمیایی با
باکتری‌ها ترکیب مخربی به وجود می آورد و به استخوان‌ها و دندان‌های کودک
آسیب وارد میکند.
پلاک دندانی که از یک لایه نازک و بدون رنگ تشکیل شده است، جرم دندان یک رسوب معدنی بر سطح دندان و در بالای خط لثه قابل مشاهده است. شایع‌ترین نشانه جرم دندان، رنگ زرد یا قهوه‌ای روی سطح دندان‌ها یا لثه است.
تمیز کردن حرفه‌ای دندان‌ها اساس پیشگیری از پوسیدگی دندان‌هاست.
اقداماتی که دندانپزشک کودکان برای تمیز کردن دندان‌ها انجام می‌دهند،
عبارت است از:
حذف پلاک از روی دندان‌ها: پلاک در اثر ترکیب ذرات غذا، بزاق و باکتری‌ها
در دهان تشکیل میشود و سبب پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه میشود.
حذف جرم از روی خط لثه: به پلاکهای سخت‌شده روی دندان‌ها جرم دندان گفته میشود.
صیقل‌دهی و حذف لکه‌ها از روی دندان‌ها.
رعایت بهداشت دهان و دندان باید از نوزادی شروع شود. تغذیه نوزاد، شیر
مادر و یا شیر خشک می باشد. باقی ماندن شیر در دهان نوزاد، زمینه مناسبی
برای التهابات لثه و تشکیل برفک روی بافت های نرم دهان نوزاد را فراهم
میکند.
والدین با استفاده از یک پارچه ی نرم و تمیز اقدام به تمیز نمودن لثه های کودک کنند تا از ایجاد جرمهای دندانی پیشگیری نمایند.
از ۶ ماهگی که اولین دندان شیری کودک رشد می کند، مسواک های انگشتی را تهیه
کرده که این مسواک ها خیلی نرم و لطیف هستند و به مرور تمیز کردن دندان را
به کودک آموزش دهید.
کودکان از سن ۶ ماهگی به بعد رویش دندان های شیری و همچنین خارش لثه را
تجربه می کنند و با بالا رفتن سن کودک، مسواک مناسب با سن کودک را انتخاب
کنید.
دندانپزشک با جرمگیری دندان متوجه وضعیت سلامت دندان‌های کودک میشود.
جرمگیری باید با رویش اولین دندان‌های شیری شروع شود.
دندانپزشک معاینه لازم را انجام میدهد و وجود پوسیدگی یا پلاک دندان کودکان را بررسی مینماید.
پلاکهای جمع شده از دندان را از بین میبرد. دندانپزشک بین دندان‌ها نخ میکشد و جرم دندان را با وسایل مخصوص می‌تراشد.
دندانپزشک با مسواک برقی و خمیردندان مخصوص دندان‌ها را پولیش میکند.
دندانپزشک برای اطمینان کامل از سلامت دهان و دندان عکس‌برداری از دندان میکند.
در پایان فلورایدتراپی را برای محافظت از دندان‌ها انجام میدهد.
به کودک یاد بدهید روزی دو بار دندان‌های خود را مسواک بزند. مسواک زدن منظم از پلاک‌ها و بیماریهای لثه و دندان جلوگیری می‌شوند.
روش صحیح مسواک زدن را به کودک بیاموزید تا پلاکهای دندانی هر چه بیشتر و بهتر از دندان‌های کودک تمیز شود.
به کودک یاد بدهید هر روز نخ دندان بکشد. ذرات غذا در نواحی بین دندانی انباشته می‌شوند.
از مصرف غذاهای شیرین خودداری کنند. ذرات کشمش و شیرینی‌های چسبنده باید از
روی دندان تمیز شود. غذاهای قندی و نشاسته‌ای مضرترین مواد برای دندان‌ها
هستند.
تمیز کردن دندان، احتمال پوسیدگی دندان و بیماریهای لثه را کمتر خواهد کرد.
برای کودکان یک دهانشویه مخصوص پلاک دندان تهیه کنید.
کودک را حداقل دو بار در سال نزد دندانپزشک کودکان ببرید.
رعایت بهداشت دهان و دندان مهم و حیاتی است. کودک پس انجام روشهای جرمگیری دندان توصیه‌های زیر را باید رعایت کند:
مسواک زدن و نخ دندان روزانه
مصرف سبزیجات بیشتر
برای پیشگیری از عفونت، درد و کمک به بهبود سریع‌تر کودک، دندانپزشک قرص یا دهانشویه را برای او تجویز میکند.
باید هر سه ماه یک بار او را به دندانپزشکی ببرید.
پیشگیری راحت است اما درمان کار مشکلی است. مراقبت در منزل اهمیت خاصی دارد.
مسواک زدن‌های روزانه، بهترین روش پاکسازی پلاکهای دندانی است. پلاک دندانی، مشکلات دندانی جدی‌تری را ایجاد کند.
رفع جرم دندان از طریق مسواک زدن وجود ندارد، ولی یک دندانپزشک با استفاده از ابزاری ویژه، تحت عنوان جرم‌گیر، جرم گیری می کند. دندانپزشک قادر به صیقل دادن دندان‌های کودک نیز هستند.
مراحل و چگونگی از بین بردن جرم دندان کودکان
دندانپزشکان از دو نوع ابزار مخصوص برای جرمگیری استفاده میکنند
جرم‌گیرهای دستی در اشکال و ابعاد مختلفی طراحی شده‌اند.
جرم‌گیرهای برقی از یک سر مرتعش سریع در یک جریان آب استفاده میکنند.
در این روش، به جای مواد شیمیایی، از روش مکانیکی برای جرم گیری استفاده میشود. از جریان عمودی هوایی فشرده برای پاکسازی لکه‌ها و آثار روی دندان استفاده میشود.
جرمگیری به روشهای متفاوتی برای حفظ سلامت دهان و دندان انجام میشود.
پروفیلاکسی نوعی جرمگیری است که برای کودکان با لثه سالم انجام میشود.
در این عمل پلاک، لکه‌ها و جرم از روی دندان کودک پاک میشود. هدف
پروفیلاکسی حفظ سلامت دهان و دندان است.
جرم دندان از روی دندان تراشیده میشود، دندان‌ها پولیش میشود، کمتر از ۴۵
دقیقه زمان میبرد. مدت زمان جرمگیری به پلاک بستگی دارد و گاهی بیش از
یک ساعت طول میکشد.
اگر مدت زیادی از جرمگیری کدندان ودک گذشته باشد، دبریدمان روش مناسبی
است. این روش جرمگیری در دو مرحله پلاک و جرم جمع شده روی دندان‌ها را از
بین میبرد.
مرحله اول از بین بردن جرم است و دندانپزشک کودک جرم و پلاک را پاک و دندان
را پولیش میکند. دندانپزشک در مرحله بعد بررسی کرده آیا جرمگیری عمیق
ضروری است یا خیر. این روش حدود یک ساعت زمان میبرد.
جرمگیری سطحی و پولیش برای جرمگیری لکه‌های سطحی دندان استفاده میشود و توسط دستگاه اولتراسوند انجام خواهد گرفت.
جرمگیری شش ماهه برای حفظ سلامت دهان و دندان ضروری است. این نوع جرمگیری توسط اسکیلر اولتراسوند و دستگاه دستی انجام میشود.
جرمگیری عمیق برای کودکانی است که دچار بیماری پیشرفته لثه هستند. در
صورت عمیق بودن پاکت‌های لثه یا تحلیل رفتن استخوان، رادیوگرافی توصیه
میشود.
جرمگیری دندان در کودکان به روشهای مختلفی انجام می شود و انتخاب هر روش های درمانی به میزان جرمهای دندانی متفاوت است.
جرمگیری دندان به صورت دستی با ابزارها و وسایل دندانپزشکی مخصوصی، جرم های دندانی برداشته می شوند.
جرمگیری دندان با دستگاه ایرفلو روشی سالم و کارآمد است و سبب می شود تا دندان، سفید شوند.
اگر تغییر رنگ های دندانی ناشی از مواد غذایی رنگی مثل نوشابه و لواشک است این روش درمانی مناسب میباشد
روش جرمگیری دندان با دستگاه اولتراسونیک جرم های زیر لثه ای و بالای لثه را به صورت کامل برمیدارد.
جرمگیری دندان باعث سستی و لقی دندان ها می شود. این باور اساس علمی ندارد.
لقی دندان پس از جرمگیری ناشی از پیشرفت رسوبات دندانی و تحلیل لثه و استخوان دور دندان است و ارتباطی با جرمگیری دندان ندارد.
صیقل دهی به کمک یک فرچه ی فنجان مانند که تقریبا کار مسواک را می کند، انجام می شود. صیقل دادن دندان ها، لکه های پس از جرم گیری با کمک خمیر دندان را از بین میبرد. صیقل دهی برای کودکان به آرامی انجام میشود.
بهتر است قطره آهن در حلق کودک چکانده شود و بلافاصله بعد از مصرف دو
جرعه آب به کودک داده شود تا قطره آهن در تماس با دندان های کودک قرار
نگیرد.
یک ساعت قبل و یک ساعت بعد از مصرف قطره آهن: از مصرف میوه ها و آبمیوه های
اسیدی مثل: مرکبات، کیوی، توت فرنگی و میوه هایی از این دست، خودداری شود.
رسوبات قطره ی آهن به خودی خود سبب پوسیدگی نمی شوند، اما می توانند، باعث تجمع پلاک میکروبی و پوسیدگی دندان شوند.
بهداشت دهان و دندان بهترین راه برای پیشگیری از تشکیل جرم دندان است.
جرم گیری و صیقل‌دهی توده‌هایی از باکتری های پیرامون دندان‌ها را از بین میبرد.
از بین رفتن جرم سبب کاهش پوسیدگی دندان میشود. بروساژ و جرمگیری دندان باعث بهبود التهاب لثه خواهد شد.
روشهای جرم گیری دندان پر خطر نیستند، اما خونریزی لثه عفونت در لثه‌ها وجود دارد. برای جلوگیری از این مشکل دندان پزشک از فیبرهای آنتی بیوتیک بر روی لثه استفاده میکند.
این روش درمانی با فلوراید فقط روی سطح دندان های استفاده می شود و
نباید حد قورت داده شود زیرا منجر به درد معده میشود. فلوراید به یکپارچه
سازی دندان کمک کرده زیرا اسیدها در جرم دندان و پلاک به دندان آسیب
میرساند. به مدت ۳۰ دقیقه چیزی نخورید و ننوشید تا فلوراید به میزان مطلوب
روی دندان عمل کند.
تمیز کردن و جرم گیری دندان بدون درد است. فرایند جرمگیری مداوم است ، اگر با مسواک زدن از بین نرود ، ممکن است سبب تشکیل جرم شود.
جرم گیری دوره ای و مکرر ضروری است و بهترین زمان هر ۶ ماه یکبار است.
در طی جلسه مشاوره در مورد روشهای درمانی مناسب برای کودک خود با هزینه‌های این روش‌ها با دندانپزشک صحبت کنید.
برای اطلاع از قیمت جرم گیری دندان کودکان کلیک کنید
اغلب پلاک‌ها قابل مشاهده نیستند. از قرص آشکارساز استفاده کنید. این قرص‌ها حاوی نشانگر رنگ است که روی پلاک‌ها می‌چسبد.
پس از اینکه کودک، دندان‌های خود را مسواک زد، قرص‌های آشکارساز را بجود و
دهان با آب شستشو شود. رنگ باقی مانده با تکرار عمل مسواک زدن از بین خواهد
رفت.
خیر. هر چهار تا شش ماه کودک باید دندانهایش جرم گیری شود تا از پوسیدگی دندان مراقبت نماید.
این شیوه‌ی درمانی ایمن است و آسیبی برای دندان کودک وارد نمیکند. ابزار انجام این کار برای پاکسازی جرمهای سخت سطح دندان طراحی شده‌اند.
دفعات تکرار به نیازهای کودک بستگی دارد. معمولا هر ۴ تا ۶ ماه یک مرتبه باید انجام شود.
پاکسازی جرمهای سخت دندانی، در منزل امکان‌پذیر نمی‌باشد. جرم گیری و صیقل‌دهی به دندان برای از بین بردن رسوبات لازم است.