تمام تلاش یک متخصص کودکان برای برقراری یک ارتباط مؤثر با کودک جهت انجام کاری باکیفیت و ایجاد یک خاطرهی خوب از دندانپزشکی است. اما برخی از کودکان همکاری لازم را با دندانپزشکی ندارند بنابراین ما ناگزیر هستیم که گزینهی آرامبخشی یا بیهوشی را به والدین پیشنهاد دهیم. در ادامه چند عامل که باعث میشود از داروی بیهوشی یا آرامبخش استفاد کنیم را ذکر خواهیم کرد.
شروع همکاری کودک با کار دندانپزشکی از سهسالگی و اتمام دوره سهسالگی است. معمولاً کودکان کوچکتر قادر به همکاری لازم نیستند چون زود خسته میشوند. حتی از لحاظ روانی تکامل لازم را برای برقراری ارتباط چشمی با کار دندانپزشکی و عمل به دستورات دندانپزشک را ندارند. البته که کار میتواند بهصورت اجبار انجام شود اما در این صورت میتواند در آینده خاطرات بدی از دندانپزشکی را برای کودک رقم بزند.
مورد دوم کودکانی هستند که به علت نقص جسمی یا ذهنی قادر به همکاری لازم نباشند.
دستهی سوم نیز کودکانی هستند که اضطراب شدید یا ترس از ناشناختهها داشته باشند. فرضاً در برخورد با توربین، حجم زیاد آب در دهان یا حتی سروصدا نتوانند محیط دندانپزشکی را تحمل کنند. بعد از این موارد ما به سراغ گزینهی آرامبخشی یا بیهوشی میرویم. لازمهی انجام آرامبخشی و بیهوشی داشتن یک تیغ بیهوشی حرفهای و باتجربه در این زمینه است. بایستی این کار را دندانپزشک متخصص کودکانی انجام دهد که در دورهی تخصص خود آموزش لازم را دیده باشد. مورد بعد اینکه حتماً این کار در یک محیط بیمارستانی یا یک کلینیک دندانپزشکی مجهز انجام شود و انجام این کار در مطب به هیچوجه توصیه نمیشود.
آرامبخشی یا بیهوشی؟ کدام را انتخاب میکنید؟ در ادامه توضیحاتی کامل درمورد این دو روش و تفاوتهای آنها خواهیم داد.
در حالت بیهوشی، کودک نفس نمیکشد و تنفس او کاملاً وابسته به دستگاه بیهوشی است. همچنین داروهایی که به کودک داده میشود از نوع مخدرها هستند. بنابراین دندانپزشک بهراحتی و بدون محدودیت زمان میتواند کار خود را انجام دهد. هرچند یک متخصص جراحی کودکان، تمام سعی خود را میکند که در کمترین زمان ممکن کار را به اتمام برساند.
اما در حالت آرامبخشی داروهایی که به کودک داده میشوند از خانوادهی آرامبخشها یا خوابآورها هستند و در کنار اینها داروهای ضد اضطراب هم داده میشود. در این حالت کودک خودش نفس میکشد و وابسته به دستگاه نیست. فاکشن قلبی دستنخورده باقی میماند و در برابر تحریکات دردناک واکنش نشان میدهد. یعنی ممکن است گریه کند، دست دندانپزشک را پس بزند و حتی نیاز به تمدید بیحسی باشد. البته زمان کار در حالت آرامبخشی کمتر و محدودتر است. بنابراین متخصص کودکان حرفهای و باتجربهتر سعی میکند که با کمترین زمان، کیفیت و سرعت بالا کار را به اتمام برساند. پس در آرامبخشی ما زمان محدودتری داریم و دندانپزشک بایستی کنترل آب بهتری را انجام دهد. البته دندانپزشک بعد از ارزیابی کودک و مشورت با متخصص بیهوشی که در این زمینه تجربهی کافی داشته باشد. همچنین همراه با یک تیم حرفهای میتواند برای کودک شما انتخاب مناسبی را انجام دهد.
امروز کار کوچولوی ما تمام شده است. ما پنج عدد از دندانهای او را تحت آرام بخشی، در کمتر از یک ساعت تمام کردهایم. از حالا به بعد شما والدین نقش بسیار مهم و مؤثری را در مراقبت پس از کار و تضمین آن ایفا میکنید. ۵۰ درصد کار را متخصص کودکان و تیم بیهوشی انجام میدهد و ۵۰ درصد دیگر به شما وابسته است. از امشب که منزل تشریف بردید روزی چند بار لثهها را به طور مرتب ماساژ و شستشو دهید. این کار را برحسب نیاز کودک و توصیه دندانپزشکتان، با آبنمک ولرم، شربتهای آنتیهیستامین یا هر چه که پزشک تجویز کرده است انجام دهید. از لحاظ غذا خوردن معمولاً دو ساعت بعد از کار میتوانند شروع به غذا خوردن کنند. فقط بهتر است که امروز یا امشب غذای سنگین و چرب نداشته باشند. این را در نظر داشته باشید دندانهایی که عصبکشی میشوند چه روکش استیل و چه ترمیمهای زیبایی یا روکشهای زیرکونیایی شوند زیر لثهها میروند و لثهها ملتهب میشوند. پس این ماساژها و مراقبتهای بعد از کار مهم است. اگر این کار را انجام ندهید بعد از ۳ الی ۴ روز دوباره کودک با درد، التهاب و خونریزی موقع مسواک زدن برمیگردد. کلید اصلی موفقیت چکاپهای منظم، سر هفته، یک ماه، سه ماه یکبار سپس فلورایدتراپیهای منظم و ارزیابی دندانها، برحسب ریسک پوسیدگی توسط دندانپزشک شما است.